علی صحرایی مدیر بازار شرکت بورس اوراق بهادار دراین باره گفت: پس از رای شورای رقابت مبنی بر اینکه برنده رقابت خرید سهام بلوکی ایران خودرو ( شرکت تعاونی اعتباری ایران خودرو) رابطه عمودی با این شرکت دارد و براساس ضوابط نمیتواند کرسی مدیریتی داشته باشد، این شرکت نیز از خرید این سهام انصراف داده است. او گفت: براساس ضوابط، برنده خرید بلوکی سهام ایران خودرو باید 5 میلیارد تومان به عرضهکننده این سهام یعنی شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی (شستا) به عنوان خسارت بپردازد.
شورای رقابت چه میگوید
پیش از اعلام بورس تهران، جمشید پژویان رئیس شورای رقابت اعلام کرده بود: برمبنای مصوبه فروردین ماه این شورا، خریدار بلوک4.9درصدی ایران خودرو فقط میتواند مالک سهام باشد و نمیتواند صندلی مدیریتی ایران خودرو را داشته باشد. جمشید پژویان با اشاره به مصوبه 28 فروردین امسال این شورا گفت: دراین مصوبه، تکلیف نحوه مدیریت شرکتهای خودروسازی مشخص شده است که براساس آن، امکان معامله سهام شرکتها بهصورت افقی یا عمودی، بهدلیل احتمال نفوذ یک گروه خاص وجود ندارد. دلیل تصویب این مسئله بهمنظور جلوگیری از نفوذ افراد خاصی در شرکتهای خودروسازی و ممانعت از افزایش تمرکز و انحصار در بازار صنعت خودرو بوده است. به گفته پژویان در جریان عرضه و معامله بلوک4.9 درصدی ایران خودرو عدهای از شرکتهای وابسته به گروه سایپا هم توسط یکی از کارگزاران وارد رقابت شده و نخستین تخلف را مرتکب شدند که در نتیجه افزایش قیمت 45 درصدی هر سهم این بلوک، در نهایت کارگزاری بانک صادرات اقدام به خرید آن برای شرکت تعاونی اعتبار ایرانخودرو کرد. با این اتفاق این شورا اعلام کرد؛ اگر خریدار آن (شرکت سرمایهگذاری ترنیان سهم وابسته به تعاونی اعتبار ایرانخودرو) فقط مالک سهام باشد اشکالی ندارد اما نمیتواند صندلی مدیریتی ایران خودرو را داشته باشد.
پژویان با اشاره به اینکه شورای رقابت از 6 ماه قبل هر گونه فعل و انفعالات و تمرکزگرایی و انحصار در بازار خودرو را بهطور جدی تحت نظر دارد، گفت: در مصوبه فروردین ماه شورای رقابت همه موارد کاملا علمی، منطقی و شفاف تعیین تکلیف شده و پیرو این امر خریدار بلوک4.9درصدی ایرانخودرو نمیتواند صاحب یک صندلی در این شرکت شود. او گفت: هر چند بحث برگشت 310 میلیون سهم ایرانخودرو به شرکت بورس مربوط است اما مسلما انتظار ما این است که با عرضه مجدد آن بخش خصوصی واقعی وارد میدان شود چون بازار سرمایه برای مردم بوده و نه برای افراد خاصی که در جهت منافع گروهی اقدام میکنند بنابراین شورای رقابت هر بازاری را رصد کرده و فعل و انفعالات آن را تحت نظر دارد.
احتمال عرضه دوباره
مدیرعامل کارگزاری بانک صادرات هم گفت: درصورت تصمیم متولیان امر، بلوک ایرانخودرو دوباره عرضه میشود. هاشم بوذرجمهری در گفتوگو با پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه درباره دلایل قطعی نشدن معامله ایران خودرو و نظر شورای رقابت در این مورد گفت: براساس کارشناسی صورت گرفته در شورای رقابت درصورت قطعی شدن این معامله بهدلیل آنکه این بلوک توسط سرمایهگذاری ترنیان سهم وابسته به تعاونی اعتبار ایران خودرو خریداری شده بود، این کار مشمول منع قانونی شد و پیرو این مسئله خریداران با ارائهنکردن مدارک لازم به بورس در مهلت مقرر، آن را قطعی نکردند.
باقی ماندن وجه معامله
کمیته تخلفات سازمان بورس هم اعلام کرد؛علت عدمقطعیت معامله ایران خودرو را بررسی کرده و اگر به این نتیجه رسید که خریدار این بلوک، مقصرعدمقطعیت معامله است، کارمزد و جریمه از محل 3درصدی که بهعنوان ضمانت از سوی خریدار واریز شده است، برداشت میشود.سعید سنایی، معاون مالی شرکت سپردهگذاری مرکزی در مورد تکلیف 3درصد سپرده با وجود عدمقطعیت معامله گفت: 3درصد واریزی نزد شرکت سپردهگذاری مرکزی باقی میماند تا علت عدمقطعیت معامله روشن شود.
دلیل اصلی ابطال معامله
کارگزار خریدار بلوک4.9درصدی ایران خودرو دلیل اصلی قطعی نشدن این معامله 240 میلیارد تومانی را از قول خریداران اعلام کرد. هاشم بوذرجمهری مدیرعامل کارگزاری بانک صادرات در گفتوگو با فارس توضیح داد: با توجه به ارائه نشدن مدارک در مهلت قانونی به شرکت بورس، معامله 310 میلیون سهم این شرکت قطعی نشد چون خریداران این بلوک درصورت قطعی کردن معامله که توسط سرمایهگذاری ترنیانسهم، وابسته به تعاونی اعتبار ایران خودرو خریداری شده، مشمول منع قانونی شورای رقابت میشدند. بنابراین به اعتقاد خریداران بلوک ایران خودرو با قطعی شدن این بلوک، شرکت سرمایهگذاری ترنیان سهم صاحب حداقل یک کرسی از هیأتمدیره ایرانخودرو میشد که در این حالت با ممانعت شورای رقابت روبهرو میشد، به همین دلیل خریداران این بلوک ترجیح دادند معامله 240 میلیارد تومانی 310 سهم ایران خودرو را قطعی نکنند.